Dæmaskammtur 07 fyrir Aflfræði (EÐL302G) 2020
Nauðsynlegt er að lesa síðuna með UTF-8 kóðun í vafra
- Ögn hreyfist í miðlæga mætti Wood og Saxons U(r) = -U0/(1+exp{-(r/b)}).
Mættið hefur verið notað til að lýsa opnum skammtapunkti, eða
kjarnmætti.
- Hvert er virka mættið V(r) fyrir ögnina?
- Finnið óbeina jöfnu fyrir geisla stöðugrar hringbrautar.
- Fyrir miðlægt mætti er hverfiþungi agnarinnar l = μr2θ̇.
Finnið hve hár hverfiþunginn getur verið fyrir hringlaga braut.
Hér er gott að nota grafík-tól eftir heppilega skölun breyta og muna að
lausnir á óbeinum jöfnum má finna gróflega á grafi og enn betur með
rótarleit (find root) í wXmaxima.
- Ögn með massa m finnst á braut sem lýst er með jöfnunni r = kθ, þar sem k er jákvæður fasti.
Er þannig braut möguleg í miðlægu mætti? Ef svo ákvarðið bæði kraftinn F(r) sem verkar á
hana og stöðuorkufallið U(r) sem hún hreyfist í.
- Í beinu framhaldi af dæminu á undan. Í fyrirlestri var athugað hvernig kraftur
gæfi brautina r = keαθ, og á vefnum eða eldri dæmum í námskeiðinu er
brautin r = kθ2 skoðuð í sama tilgangi. Takið eftir að þetta eru allt
vaxandi föll af horninu θ. Í þessu dæmi eigið það að finna miðlæga kraftinn og
mættið sem gætu valdið hreyfingu sem lýst er með fallinu r = ktanh(θ). Þetta er
fall með efri mörk fyrir vöxtinn með θ. Getum við séð hér hvers vegna svo er?
Hér er heppilegt að gera mynd af U(r) og F(r).
- Ögn hreyfist í mætti Hulthéns U(r) = U0 exp(-r/a)/[1-exp(-r/a)], þar sem
a er jákvæður fasti. Mættið hefur verið notað til að lýsa kröftum í kjarna atóma og
kröftum í efnisfræði.
- Teiknið upp U(r).
- Teiknið upp virka mættið V(r).
- Eru til stöðugar hringbrautir í mættinu?
- Hver er mesti hverfiþungi sem ögn á hringhreyfingu getur haft í mættinu?
- Hver er horntíðni smárra sveiflna um hringbrautina?
Viðar Guðmundsson
01.09.2020